Gebelik şekeri, tıbbi ismiyle gestasyonel diyabet, gebeliğe bağlı gelişen glukoz intoleransı olarak tariflenmektedir. Gebeliğe özgü bazı hormonların kan dolaşımında artmasıyla kan şekerini dengeleyen insülin hormonuna direnç gelişmesi bu duruma neden olmaktadır.
Vücut dokularının, kan dolaşımında gezen şekeri kullanamadıkları için , şeker seviyeleri kontrolsüz bir şekilde yükselir ve diabet durumu ortaya çıkar. Peki, gebelikte oluşan diyabet anne ve bebek sağlığı açısından riskli midir?
Kesinlikle evet.
Gebelik şekeri olan hamile kadınlarda artmış sezaryenle doğum oranları görülmektedir. Gebeliğe bağlı tansiyon yüksekliği ve halk arasında gebelik zehirlenmesi ( tıbbi ismiyle preeklampsi ) riskinde ciddi artışlar söz konusudur. Normal doğum yapan hastalarda doğum esnasında bebeğin omzunun takılması, doğum travmalarına maruz kalınması söz konusudur. Gebelikte fazla şekere maruz kalan bebeklerde aşırı büyüme ve ciddi doğum kiloları da doğum sonrası yenidoğan sarılığı ve şeker metabolizması bozukluklarını birlikte getirmektedir. Anne adaylarını da hamilelik sonrasında şeker hastalığı riski beklemektedir.
Gebeliğe bağlı şeker hastalığı tanısı nasıl koyulmaktadır?
Önceleri gebeliğe bağlı şeker hastalığı taraması, kilolu hastalarda, ailesinde şeker hastalığı olan hastalarda, önceki gebeliğinde şeker hastalığı olan hastalarda ve şeker hastalığı açısından risk içeren hasta gruplarında yapılsa da bu gruplarda olmayan ve gebelik şekeri saptanan çok geniş kitlelerin varlığıyla günümüzde tüm gebelere önerilmektedir.
Gebeliğin 24. Haftaları civarında yapılacak şeker taraması ile saptanacak olası gebelik şeker durumu, bir üst şeker tanı testiyle doğrulanarak gerekli tedaviye geçilmektedir. Son zamanlarda medyada çıkan şeker taraması zararlıdır gibi savsatalara, bilimsel verilerden uzak kişisel görüşlere değer verilmemesi gereklidir. Gebelikte şeker taraması, anne ve bebek sağlığı açısından son derece güvenlidir.
Gebeliğe bağlı şeker saptanan hastalara öncelikle hayat tarzı değişikliği ve diyet tedavisi verilmektedir. Bu süreçte hastalara kan şekeri takiplerini nasıl yapması gerektiği anlatılır ve kaydetmeleri istenir. Bir sonraki kontrolünde hekimlerce değerlendirilen bu değerlere göre gerekliyse insülin tedavisine geçilir. Yine insülin tedavisi anne ve bebek açısından son derece güvenli ve zararsız bir tedavi yöntemidir. Herkese sağlıklı ve keyifli günler dilerim…
Özel Diyar Life Hastanesi Kadın ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Alican SAPMAZ’ın yazısıdır
