Diyarbakır’da 5 bin yıl boyunca farklı medeniyetlerce askeri, idari ve bilim merkezi olarak kullanılan, şehrin kalbi olarak nitelendirilen İçkale’deki Amida Höyük’te Kültür ve Turizm Bakanlığınca 56 yıl aradan sonra başlatılan kazı çalışmaları sürüyor.
Kazı ile 1962 yılındaki çalışmalarda kalıntıları ortaya çıkarılan, bugünkü otomasyon sistemleri, sibernetik ve robot biliminin öncü çalışmalarını gerçekleştiren İslam alimi El Cezeri’nin 30 yıl faaliyetlerini yürüttüğü Artuklu Sarayı’nın gün yüzüne çıkarılması planlanıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, büyük öneme sahip höyükte onlarca medeniyete ait izlerin ortaya çıkarılması için başlattığı çalışmalar kapsamında yeniden kazı yapılmasını kararlaştırdı.
Hurri-Mitanniler, Urartular, Persler, Romalılar, Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular ve Artukluların da aralarında yer aldığı birçok medeniyete ev sahipliği yapan Amida Höyük’te başta Artuklu Sarayı olmak üzere tüm değerlerin ortaya çıkarılması için Dicle Üniversitesi (DÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında başlatılan kazılara yeniden başlandı.
Bu kapsamda Artuklular dönemine ait saray kalıntısı ortaya çıkarılan höyükte bu ay başlanacak arkeolojik kazı ve araştırma sayesinde şehrin tarihi hakkında birçok belge ve bilgiye ulaşılması bekleniyor.
EL CEZERİ 30 YIL SARAYDA ÇALIŞTI
Diyarbakır’ın Anadolu’da İslam ile tanışan ilk şehirlerden biri olması dolayısıyla İslam tarihi açısından da büyük önem taşıdığını söyleyen Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, farklı medeniyetleri bünyesinde barındıran höyüğün özellikle Artuklular döneminde bilim ve kültür merkezi haline geldiğini vurguladı.
Artuklu hükümdarlarının himayesinde büyük İslam alimlerinin saray bünyesinde çalışma yürüttüğüne işaret eden Yıldız, ünlü İslam alimi El Cezeri’nin yaklaşık 30 yıl bu sarayda yaşadığını ve mühendislik tasarımlarını tanıttığı “Kitab-ül Camii Beyn-el ilmi vel-amel En Nafi-i fi Sınaat-il hiyel” kitabını burada yazdığını kaydetti.
O TÜNEL
Diyarbakır’ın “kalbi” olarak nitelendirilen tarihi Sur ilçesindeki 5 bin yıllık Amida Höyük’te kazı çalışmasında höyüğün içinden geçen, yüzyıllardır su akan su kanalı ve o kanala ulaşan tünel tespit edilmişti. Diyarbakır Sur Kaymakamı Abdullah Çiftçi, çalışmaların tarihe ışık tutacağını kaydetti.
Berçem Kartal ALTUNAKAR’ın Haberi/Tigris Haber
